Projekt realizowany od lipca 2022 roku do 31.maja 2024 roku. Łącznie 22 miesiące

Działania projektowe odbywały się na terenie dwóch województw Łódzkiego oraz Lubelskiego o zróżnicowanej infrastrukturze instytucji odpowiedzialnych za rozwój usług społecznych na rzecz rodzin, będących mieszkańcami  wybranych gmin, do działań testowych zostały zakwalifikowane następujące lokalizacje:  Aleksandrowie Łódzkim  (województwo łódzkie)   Krzczonów (województwo lubelskie) Krzywda  (województwo lubelskie) Tomaszów Lubelski (województwo lubelskie)

– celem głównym PROJEKTU BYŁO : synergiczne wzmocnienie pozycji organizacji obywatelskich w regionalnej polityce rozwoju usług społecznych poprzez wzrost ich kompetencji, a także wzrost partycypacji liderów (obywateli) w planowaniu i świadczeniu usług społecznych przy zróżnicowanej infrastrukturze instytucjonalnej ich świadczenia.

 Cel ten został osiągnięty poprzez:

1. Opracowanie Modelu Alternatywnej Partycypacji NGO w rozwoju lokalnych usług społecznych (w skrócie  MAP), który jest uniwersalnym „drogowskazem” dla współpracy w zależności od decyzji Gmin w zakresie wybranego wariantu organizacji usług (CUS lub dotychczasowy ośrodek) dostarczania mieszkańcom potrzebnych usług. Model MAP wskazuje odrębne procedury przygotowania się organizacji obywatelskich do współpracy w różnych warunkach, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na konieczność skorzystania z jednakowych rozwiązań, tzw. standardów organizacyjnych jakie musi spełnić każdy NGO, chcący być partnerem dla JST w rozwoju lokalnych usług społecznych.

 2.  Kolejnym działaniem było  przeprowadzenie  dwudniowych cyklu szkoleń pt;” Wzmocnienie kompetencji liderów NGO – w perspektywie organizacji i zarządzania usługami społecznymi  „

Na szkoleniu Podejmowana była następująca tematyka

1. Zagadnienia ustawy o realizacji usług społecznych przez centra usług społecznych- nowa problematyka 

2. Przedstawienie założeń Modelu Alternatywnej Partycypacji – zapoznanie z procedurami mającymi na celu aktywne włączenie organizacji obywatelskich do współpracy z CUS ze szczególnym uwzględnieniem struktury rodziny. 

3. Poszerzenie wiedzy pracowników NGO z zakresu tworzenia lokalnych diagnoz, programów usług społecznych itp. 

4. Przedstawienie korzyści płynących ze współpracy w realizacji usług społecznych dla rodzin  pomiędzy NGO a CUS  W ciągu dwóch dni udało nam się przeszkolić 40 osób,  a z gmin wybranych do realizacji projektu zostało wybrane 8 osób które stowrzyły  dwuosobowe zespoły ekspeckie, które przez okres 6 miesięcy prowadziły TEST MAP.

Etap testu MAP – był to najważniejszy okres trwania projektu pozwolił wskazać zalety, bariery instytucjonalne systemów świadczenia usług z uwzględnieniem roli i zakresu współpracy z NGO.

We wszystkich lokalizacjach testowych występuje tradycyjny wariant relacji instytucjonalnych: podmiotem odpowiedzialnym przed społecznością lokalną za koordynowanie i dostarczanie usług społecznych jest Ośrodek Pomocy Społecznej (przy czym usługi społeczne są wówczas traktowane wąsko: jako usługi skojarzone m.in. z pomocą społeczną, wspieraniem rodziny, wspieraniem osób z niepełnosprawnościami – generalnie świadczeniem ich grupom społecznym określonym według kryterium problemowego). Dwie lokalizacje to gminy wiejskie. Jedna: gmina miejsko – wiejska. Jedna: gmina miejska. W gminach: miejskiej oraz miejsko – wiejskiej funkcjonuje dużo większa liczba organizacji pozarządowych innych niż koła gospodyń wiejskich oraz ochotnicze straże pożarne, w tym świadczących szerszy zakres usług społecznych. Organizacje obywatelskie w tych gminach pozostają w stałej współpracy z samorządem terytorialnym. Samorząd z kolei posiada więcej jednostek organizacyjnych świadczących szerszy zakres usług społecznych. Lokalny układ podmiotowy (w obszarze NGO/PES oraz JST) w tych gminach eksperci ds. testowania ocenili jako współpracujący. W gminach wiejskich funkcjonuje mniej organizacji pozarządowych, a także mniej jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego. Tworzą odrębne przestrzenie – rzadko wchodzą we współpracę. Eksperci ds. testowania ocenili te układy podmiotowe jako bardziej konkurujące ze sobą. Generalnie dla wszystkich lokalizacji testowych charakterystyczne jest pewne rozdrobnienie w zakresie świadczenia usług społecznych – nie ma jednego wyraźnego koordynatora w tym zakresie, lokalnego lidera świadomie pełniącego tę rolę. Podobnie wygląda sytuacja w zakresie planowania obszaru usług społecznych: we wszystkich lokalizacjach testowych odpowiedzialność spoczywa nie tyle na samorządzie terytorialnym, co na jego poszczególnych jednostkach organizacyjnych.

Okres testu oraz wypracowane raporty końcowe z okresu testu były podstawą do opracowania Zbioru rekomendacji systemowych i legislacyjnych w zakresie rozwoju usług społecznych dla niektórych organów doradczo-konsultacyjnych, np. Rada Działalności Pożytku Publicznego, Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej, Rada Pomocy Społecznej, czy Rada Zatrudnienia Socjalnego  oraz powstania Biuletynu projektu- te dwa dokumenty są  najważniejszymi produktami projektowymi które udało nam się wypracować podczas trwania projektu.

Od  stycznia 2023 roku został uruchomiony – Punkt Edukacyjno- Informacyjny, którego zadaniem byłO prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej dla organizacji pozarządowych oraz indywidualnych osób na temat wariantów współpracy z CUS-ami / lub OPS-ami w zakresie organizowania usług społecznych dla rodzin i mieszkańców gmin.

Główne zadania punktu to:

• gromadzenie najbardziej aktualnej wiedzy o rozwoju w regionie i kraju systemów świadczenia usług społecznych,
• udzielanie w ramach miesięcznych dyżurów konsultacyjnych porad, informacji i podpowiedzi a także udostępnianie wiedzy o dobrych praktykach współpracy z sektorem organizacji obywatelskich,
• tworzenie zbioru bibliotecznego zawierającego publikacje, raporty, analizy i ekspertyzy o tematyce usług społecznych, aktywnym włączaniu się organizacji obywatelskich we współpracę, w tworzenie lokalnych programów rozwoju usług społecznych.

Punkt  prowadził  dyżury online ze specjalistami.

Pytanie które najczęściej pojawiały się podczas konsultacji to m.in.

• Jak uzyskać środki na finansowanie Centrum Usług Społecznych po zakończeniu projektu?
• Jakie zmiany wprowadzi deinstytucjonalizacja w struktury usług społecznych?
• Jak odpowiednio pisać i składać wnioski projektowe, aby otrzymać dofinansowanie?
• Jak prawidłowo przeprowadzić diagnozę zapotrzebowania na usługi społeczne?
• Jak rozpocząć współpracę pomiędzy NGO a JST?

Odpowiedzi na powyższe pytanie znajdą Państwo na stronie internetową Stowarzyszenia.

Podczas prawie dwuletnich działań projektowych zostały również zorganizowane dwie wizyty studyjne jedna w Cus w Gminie Wiązowna oraz w CUS w Czersku.

Możemy również pochwalić się zorganizowaniem ogólnopolskiej Konferencji głównej oraz 3 konferencji panelowych. Głównym celem konferencji było upowszechnianie Modelu Alternatywnej Partycypacji Organizacji Pozarządowych w rozwoju lokalnych usług społecznych – produktu opracowanego i testowanego w gminach województw lubelskiego i łódzkiego. W ramach konferencji został zaprezentowany wypracowany model współpracy na linii ops/cus, a podmioty ekonomii społecznej – bezpośredni wykonawcy zdeinstytucjonalizowanych usług społecznych w lokalnych środowiskach. Model stanowi strategiczną wytyczną dla organizacji obywatelskich chcących aktywnie włączać się we współpracę z przyszłymi cus-ami/lub ośrodkami pomocy społecznej, czyli organizatorami usług społecznych.

Wśród przybyłych gości byli Posłanka na Sejm RP, Pani Małgorzata Gromadzka, Wicemarszałek Województwa Lubelskiego, Zbigniew Wojciechowski, Dyrektorzy Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej: Pani Katarzyna Maciołek z Łodzi, Pani dr Anna Zasada-Chorab  Dyrektor ROPS z Katowic i Pani Małgorzata Romanko Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Lublinie. Wśród prelegentów były m.in.:  Pan Prof. Mirosław Grewiński, Pani dr Joanna Lizut  i Pan Paweł Rabiej. Wśród gości byli także wybitni eksperci z zakresu usług społecznych: Panią Karolinę Cyran Juraszek i Pana Cezarego Miżejewskiego. Łącznie w konferencji uczestniczyło ponad 300 osób, w tym prawie 160 stacjonarnie i ponad 150 online.

Podczas konferencji prezentowany były także dobre praktyki z zakresu funkcjonowania centrów usług społecznych. Prezentowały się Cusy z Czerska, Redzikowa ( Słupsk), Bukowska, Myślenic i Wojcieszkowa.

Konferencje Panelowe odbyły się natomiast w gminach biorących udział w testowaniu a więc w Aleksandrowie Łódzkim, w Gminie Krzywda oraz w Tomaszowie Lubelskim, gdzie również była przekazywana wiedza na temat Modelu Alternatywnej Partycypacji oraz współpracy pomiędzy NGO a JST.

Działania projektowe podejmowane podczas prawie dwuletniej pracy wielu specjalistów, wpłynęły znacząco na rozwój usług społecznych dla rodzin. A wypracowane dokumenty czy podjęte współprace służą nadal jako drogowskaz i wsparcie w dalszym rozwoju.